Είναι δύσκολο να μετρηθεί ο αντίκτυπος οποιουδήποτε φαρμάκου στην παγκόσμια ιστορία, αλλά τουλάχιστον πέντε αυτά για τα οποία μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι έκαναν τεράστια διαφορά στη ζωή μας, συχνά με τρόπους που δεν περιμέναμε.

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «Conversation», πέντε φάρμακα έφεραν μερικά απίστευτα οφέλη, αν και συνοδεύονται από σειρά παρενεργειών, τις οποίες πρέπει να εξετάσουμε κριτικά. Επομένως, πρόκειται για μια καλή υπενθύμιση ότι το θαυματουργό φάρμακο του σήμερα μπορεί να είναι το προβληματικό φάρμακο του αύριο.

Αναισθησία
Στα τέλη της δεκαετίας του 1700, ο Άγγλος χημικός, Τζόζεφ Πρίστλεϊ, κατασκεύασε ένα αέριο που ονόμασε «φλογερό νιτρώδη αέρα» (υποξείδιο του αζώτου). Ο Άγγλος χημικός, Χάμφρι Ντέιβι, πίστευε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ανακούφιση από τον πόνο στη χειρουργική, αλλά αντ’ αυτού έγινε ναρκωτικό αναψυχής, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «American Journal Of Physiology».

Μόλις το 1834 φτάσαμε σε ένα άλλο ορόσημο, όταν ο Γάλλος χημικός, Ζαν-Μπατίστ Δουμάς, ονόμασε ως «χλωροφόρμιο» ένα νέο αέριο. Ο Σκωτσέζος γιατρός, Τζέιμς Γιανγκ Σίμπσον, το χρησιμοποίησε το 1847 για να βοηθήσει σ’ έναν τοκετό. Σύντομα, η αναισθησία χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων, φέρνοντας καλύτερα ποσοστά ανάρρωσης. Πριν από την αναισθησία, οι ασθενείς στα χειρουργεία συχνά πέθαιναν από σοκ από τον πόνο.

Εντούτοις, κάθε φάρμακο που μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να χάσουν τις αισθήσεις τους, μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη. Τα σύγχρονα αναισθητικά εξακολουθούν να είναι επικίνδυνα εξαιτίας των κινδύνων από την καταστολή του νευρικού συστήματος.

Πενικιλίνη
Αυτό που συνέβη το 1928 στον Σκωτσέζο γιατρό, Αλεξάντερ Φλέμινγκ, είναι μια από τις κλασικές ιστορίες τυχαίας ανακάλυψης φαρμάκων. Συγκεκριμένα, ο επιστήμονας πήγε διακοπές, αφήνοντας μερικές καλλιέργειες του βακτηρίου του στρεπτόκοκκου στον εργαστηριακό του πάγκο.

Όταν ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ επέστρεψε, διαπίστωσε ότι κάποιο αερομεταφερόμενο πενικίλιο (μια μυκητιακή μόλυνση) είχε σταματήσει την ανάπτυξη του στρεπτόκοκκου, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «Journal Of Industrial Microbiology and Biotechnology».

Στη συνέχεια, ο Αυστραλός παθολόγος, Χάουαρντ Φλόρεϊ, και η ομάδα του σταθεροποίησαν την πενικιλίνη και πραγματοποίησαν τα πρώτα πειράματα σε ανθρώπους. Με την αμερικανική χρηματοδότηση, η πενικιλίνη παρήχθη μαζικά και άλλαξε την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία χιλιάδων στρατιωτών. Έτσι, η πενικιλίνη και όσα παράγονται από αυτήν, θεωρούνται εξαιρετικά επιτυχημένα φάρμακα πρώτης γραμμής για παθήσεις που κάποτε σκότωναν εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, η ευρεία χρήση τους έχει οδηγήσει στελέχη βακτηρίων να είναι ανθεκτικά στα φάρμακα.

Νιτρογλυκερίνη
Επισημαίνεται ότι η νιτρογλυκερίνη εφευρέθηκε το 1847 και αντικατέστησε την πυρίτιδα ως το ισχυρότερο εκρηκτικό στον κόσμο. Ήταν, επίσης, το πρώτο σύγχρονο φάρμακο για τη θεραπεία της στηθάγχης, δηλαδή του πόνου στο στήθος που σχετίζεται με καρδιακές παθήσεις. Οι εργάτες στα εργοστάσια που εκτέθηκαν στο εκρηκτικό, άρχισαν να εμφανίζουν πονοκεφάλους και έξαψη στο πρόσωπο. Αυτό συνέβαινε επειδή η νιτρογλυκερίνη είναι αγγειοδιασταλτική, δηλαδή διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία.

Ο Λονδρέζος γιατρός, Ουΐλιαμ Μάρελ, πειραματίστηκε με τη νιτρογλυκερίνη στον εαυτό του και τη δοκίμασε σε ασθενείς με στηθάγχη και αυτοί είχαν σχεδόν άμεση ανακούφιση. Έτσι, η νιτρογλυκερίνη επέτρεψε σε εκατομμύρια ανθρώπους με στηθάγχη να ζήσουν μια σχετικά φυσιολογική ζωή. Άνοιξε, επίσης, τον δρόμο για φάρμακα όπως αυτά για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, τους β-αναστολείς και τις στατίνες. Αυτά τα φάρμακα έχουν παρατείνει τη ζωή και έχουν αυξήσει τη μέση διάρκεια ζωής στις δυτικές χώρες, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.

Παρ’ όλα αυτά, επειδή οι ζωές των ανθρώπων έχουν πλέον παραταθεί, υπάρχουν πλέον υψηλότερα ποσοστά θανάτων από καρκίνο και άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες. Έτσι, η νιτρογλυκερίνη αποδείχθηκε ότι είναι ένα φάρμακο που άλλαξε τον κόσμο με απροσδόκητους τρόπους.

Χάπι αντισύλληψης
Το 1951, η Αμερικανίδα υπέρμαχος του ελέγχου των γεννήσεων, Μάργκαρετ Σάνγκερ, ζήτησε από τον ερευνητή, Γκρέγκορι Πίνκους, να αναπτύξει ένα αποτελεσματικό ορμονικό αντισυλληπτικό, με τη χρηματοδότηση της κληρονόμου, Κάθριν ΜακΚόρμικ.

Ο Γκρέγκορι Πίνκους διαπίστωσε ότι η προγεστερόνη βοηθούσε στη διακοπή της ωορρηξίας και το χρησιμοποίησε για να αναπτύξει ένα δοκιμαστικό χάπι. Οι κλινικές δοκιμές διεξήχθησαν σε ευάλωτες γυναίκες, ιδίως στο Πουέρτο Ρίκο, όπου υπήρχαν ανησυχίες αναφορικά με την ενημερωμένη συναίνεση και τις παρενέργειες, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του PBS.

Το νέο φάρμακο κυκλοφόρησε από την GD Searle & Co ως «Enovid» το 1960, με έγκριση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) επειδή ο κίνδυνος εγκυμοσύνης θεωρήθηκε μεγαλύτερος από τον κίνδυνο παρενεργειών, όπως είναι οι θρόμβοι αίματος και τα εγκεφαλικά επεισόδια.

Πάντως, χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να αποδειχθεί η σχέση μεταξύ της χρήσης αντισυλληπτικών από το στόμα και σοβαρών παρενεργειών και έτσι, ύστερα από έρευνα της κυβέρνησης των ΗΠΑ το 1970, τα επίπεδα ορμονών του χαπιού μειώθηκαν δραματικά. Ένα άλλο αποτέλεσμα ήταν το φύλλο πληροφοριών για τον ασθενή που θα βρείτε τώρα μέσα σε όλες τις συσκευασίες των φαρμάκων.

Το χάπι αντισύλληψης προκάλεσε σημαντικές παγκόσμιες δημογραφικές αλλαγές με μικρότερες οικογένειες και αυξημένα εισοδήματα, καθώς οι γυναίκες επανήλθαν στο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το ιατρικό επάγγελμα πειραματίστηκε πάνω στα σώματα των γυναικών.

Διαζεπάμη
Η πρώτη βενζοδιαζεπίνη, ένας τύπος κατασταλτικού του νευρικού συστήματος, δημιουργήθηκε το 1955 και κυκλοφόρησε στην αγορά από τη φαρμακευτική εταιρεία Hoffmann-La Roche ως «Librium». Αυτό και τα συναφή φάρμακα δεν πωλούνταν ως «θεραπείες» για το άγχος, αλλά υποτίθεται ότι βοηθούσαν τους ανθρώπους να ασχοληθούν με την ψυχοθεραπεία, η οποία εθεωρείτο ως η πραγματική λύση.

Ο Πολωνοαμερικανός χημικός, Λίο Στέρνμπαχ, και η ερευνητική του ομάδα τροποποίησαν χημικά το «Librium» το 1959, παράγοντας ένα πολύ πιο ισχυρό φάρμακο. Αυτό ήταν η διαζεπάμη, η οποία το 1963 κυκλοφόρησε στην αγορά ως «Valium». Έτσι, φθηνά, εύκολα διαθέσιμα φάρμακα, όπως αυτά, είχαν τεράστιο αντίκτυπο. Από το 1969 έως το 1982, το «Valium» ήταν το φαρμακευτικό προϊόν με τις περισσότερες πωλήσεις στις ΗΠΑ και δημιουργήθηκε σιγά-σιγά μια κουλτούρα διαχείρισης του στρες και του άγχους με φαρμακευτικές ουσίες.

Το «Valium» άνοιξε τον δρόμο για τα σύγχρονα αντικαταθλιπτικά. Ήταν πιο δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο, να πάρει κανείς υπερβολική δόση σε αυτά τα νεότερα φάρμακα και είχαν λιγότερες παρενέργειες, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «Case Reports In Neurological Medicine». Ο πρώτος SSRI, ή εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης, ήταν η φλουοξετίνη, που κυκλοφόρησε στην αγορά το 1987 ως «Prozac».

Πηγή: ieidiseis.gr