Κι αν σας φαίνεται υπερβολικός ο τίτλος θα αναθεωρήσετε όταν ακούσετε τον γνωστό ψυχίατρο ψυχοθεραπευτή Ματθαίο Γιωσαφάτ να εξηγεί ότι: «Στις ημέρες μας το 80% των παντρεμένων ζευγαριών δεν περνάει καλά. Από αυτούς το 50% προχωρούν σε διαζύγιο διεθνώς. Στη χώρα μας το ποσοστό αυτό είναι 38% αλλά εντός πενταετίας αναμένεται να φτάσει και ίσως και να ξεπεράσει το άνωθεν.
Από το 50% των ζευγαριών που παραμένουν παντρεμένα το 30% το κάνει για κοινωνικούς, οικονομικούς λόγους, για τα παιδιά που έχουν αποκτηθεί, για ανασφάλειες προσωπικές. Πρόκειται, όμως, για δυστυχισμένα ζευγάρια, τα οποία ασφυκτιούν και βουλιάζουν συνεχώς σε μία νοσηρή καθημερινότητα. Μόνο ένα 20% περνάει πολύ καλά. Απολαμβάνει αυτή τη σχέση, η οποία είναι πολύ σημαντική».
Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;
Τα απογοητευτικά αυτά νούμερα είναι λογικό να δημιουργούν το εύλογο ερώτημα γιατί οι άνθρωποι παρά τις δυσκολίες του θεσμού του γάμου και τον αυξανόμενο αριθμό των διαζυγίων, συνεχίζουν να παντρεύονται. Και εδώ η απάντηση του κου Γιωσαφάτ είναι καταλυτική: «Παντρεύονται και ξαναπαντρεύονται γιατί το έχουν ανάγκη! Ο γάμος μπορεί να εξυπηρετεί κοινωνικές, θεσμικές, οικονομικές ανάγκες, αλλά η σημαντικότερη είναι η ψυχολογική, που έχει τις ρίζες της στους πρώτους χρόνους της ζωής μας.
Η ουσιαστικότερη ανάγκη του ανθρώπου, ακριβώς επειδή η περίοδος εξάρτησης είναι πολύ μακρά, είναι η αρχική ανάγκη επιβίωσης του βρέφους, το οποίο στην αρχή της ζωής του είναι εντελώς απροστάτευτο. Ο άνθρωπος έρχεται σε έναν παράξενο κόσμο. Δεν καταλαβαίνει τι του γίνεται. Έχει το φόβο του θανάτου από τη στιγμή που βγαίνει από την κοιλιά της μάνας του. Όλα τα βρέφη έχουν άγχος αφανισμού. Για αυτό κλαίνε. Όλοι νομίζουμε ότι είναι μία φυσιολογική αντίδραση, αλλά δεν είναι. Τα βρέφη φοβούνται. Δεν φοβούνται την έννοια του θανάτου όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς, αλλά είναι ένα ζωώδες ένστικτό. Όλα τα ζωάκια μαθαίνουν να προφυλάσσονται από το θάνατο με ένστικτα.
Τι μας προφυλάσσει όταν είμαστε μικροί; Η μαμά μας. Οπότε υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας δεσμού με αυτήν. Όταν λέμε «μαμά» εννοούμε αυτόν που φροντίζει το παιδί, όποιος κι αν είναι αυτός. Από κει προκύπτει μια ανάγκη προσκόλλησης, που είναι μεγαλύτερη κι από εκείνη για σεξ. Αν δεν γίνει αυτή η προσκόλληση μέσα στους πρώτους μήνες για διάφορους λόγους, βγαίνουν στην ενήλικη ζωή ποικίλα προβλήματα. Το παιδί θέλει το ίδιο πιάσιμο, την ίδια φωνή κ.λπ. Έχει ανάγκη από μια μοναδική σχέση. Οι φόβοι εγκατάλειψης του βρέφους μεταφέρονται στον ενήλικο, αν δεν απολαύσει την απόλυτη αποκλειστικότητα. Είναι αυτό που ψάχνουμε όλοι μετά στη σχέση».
Επαφές… στενού τύπου
Ο γάμος είναι πράγματι η πιο στενή σχέση, ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, άρα και «το πεδίο της μάχης» προσθέτει ο Ματθαίος Γιωσαφάτ «στην περίπτωση που οι δύο σύζυγοι έχουν ανοικτούς λογαριασμούς με το βρεφικό, παιδικό τους παρελθόν» και συνεχίζει: «Εκεί που κανονικά θα έπρεπε να είναι μία ιδανική σχέση, αφού έχουμε κοινά συμφέροντα, κάνουμε σεξ, δηλαδή παίρνουμε ευχαρίστηση ο ένας από το σώμα του άλλου, έχουμε προστασία, κάνουμε παιδιά, καθορίζουμε τις εξωτερικές μας σχέσεις. Ξέρετε, η οικογένεια είναι σαν ένα μικρό κράτος. Με υπουργό εξωτερικών, υπουργό οικονομικών. Στο γάμο, λοιπόν, και παρά τα παραπάνω, συναντάμε τη μεγαλύτερη δυστυχία. Τα περισσότερα ψυχικά προβλήματα».
Υπάρχει ελπίδα;
Δεν υπάρχουν, λοιπόν, πολλές ελπίδες για έναν ευτυχισμένο, ήρεμο, ισορροπημένο γάμο, θα μπορούσε να αναρωτηθεί, δικαίως, κάποιος; Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ είναι καθησυχαστικός: «Δεν πρέπει να απογοητευόμαστε. Αν και η επιλογή του συντρόφου δεν είναι ελεύθερη, αλλά ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό, όπως προαναφέραμε, από ασυνείδητα κομμάτια που αφορούν τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, υπάρχουν, όμως, τύποι ανθρώπων που αν συνδυαστούν μπορούν να πετύχουν έναν ευτυχισμένο κοινό έγγαμο βίο. Και αυτό δεν το λέω τυχαία. Έχουν γίνει εκτεταμένες έρευνες κυρίως στην Αμερική, αλλά και η δική μου πολυετής εμπειρία με ζευγάρια, μου έχει αποδείξει ότι υπάρχουν επτά με οκτώ τύπου ανθρώπων, που κατατάσσονται με βάση τη συμπεριφορά του και ανάλογα με τον τρόπο που έχουν βιώσει τα ασυνείδητα στάδια της βρεφικής, παιδικής τους ηλικίας. Αν συνδυαστούν σωστά, όλα είναι εφικτά. Επίσης, όσο πιο ώριμος είναι κάποιος, όσο πιο ομαλά έχει δηλαδή περάσει τα στάδια της ανάπτυξης του, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να χτίσει μία όμορφή σχέση, έναν όμορφο γάμο και μία όμορφη οικογένεια, με ένα αντίστοιχα, ώριμο ταίρι».
Εμείς δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε να βρει ο καθένας το ιδανικό του ταίρι
Ο ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής Ματθαίος Γιωσαφάτ, μοιράστηκε με το κοινό αυτές τις πολύ σημαντικές διαπιστώσεις του και τη μεγάλη εμπειρία του, στο πλαίσιο του 2ου Μεσογειακού Συνεδρίου για την Ανθρώπινη Σεξουαλικότητα & Αναπαραγωγή, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 3 και 4 Απριλίου 2015. Το συνέδριο με θέμα «Από την ανέπαφη αναπαραγωγή στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα», που διοργανώθηκε από το Ανδρολογικό Ινστιτούτο Αθηνών και την Εταιρεία Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας, περιελάμβανε πολλές διαφορετικές θεματικές ενότητες, σε κάθε μια από τις οποίες συμμετείχαν αναλόγως γιατροί, φυσικοί, φιλόσοφοι, ψυχαναλυτές, καλλιτέχνες, κριτικοί τέχνης, δημοσιογράφοι.
