Τον κίνδυνο που συνιστά μια διαφαινόμενη «αντεπίθεση» των βακτηρίων ενάντια στα αντιβιοτικά υπογραμμίζει δημοσίευμα των New York Times σχετικά με την άνοδο του Candida Auris: Ένα είδος μικροβίου που αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.

Τον προηγούμενο Μάιο, ένας ηλικιωμένος εισήχθη στο παράρτημα του Mount Sinai Hospital στο Μπρούκλιν για εγχείρηση στην κοιλιά. Οι εξετάσεις αίματός του έδειξαν πως είχε μολυνθεί με ένα νεοανακαλυφθέν μικρόβιο, το οποίο ήταν ταυτόχρονα επικίνδυνο και μυστηριώδες- και οι γιατροί έσπευσαν να τον απομονώσουν σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Το συγκεκριμένο μικρόβιο είναι ένας μύκητας ονόματι Candida auris και «στοχεύει» κυρίως ανθρώπους με αποδυναμωμένα ανοσοποιητικά συστήματα, ενώ εξαπλώνεται «αθόρυβα» σε όλο τον πλανήτη. Μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια έχει πλήξει μονάδα νεογνών στη Βενεζουέλα, νοσοκομείο στην Ισπανία, έχει αναγκάσει ένα βρετανικό ιατρικό κέντρο να κλείσει τη μονάδα εντατικής θεραπείας του και έχει «ριζώσει» σε Ινδία, Πακιστάν και Νότια Αφρική. Πρόσφατα εμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη, του Νιού Τζέρσεϊ και το Ιλινόι, κάνοντας το CDC να το εντάξει σε μια λίστα με μικρόβια που θεωρούνται «άμεσες απειλές».

Ο άνδρας πέθανε μετά από 90 ημέρες στο νοσοκομείο, μα το C.auris επιβίωσε: Δοκιμές έδειξαν πως ήταν παντού στο δωμάτιο, αναγκάζοντας το προσωπικό του νοσοκομείου να πάρει ακραία μέτρα για τον καθαρισμό του. Όπως είπε ο Σκοτ Λόριν, γιατρός και πρόεδρος του νοσοκομείου, βρισκόταν κυριολεκτικά παντού. Μάλιστα, αποδείχτηκε τόσο ανθεκτικό στα αντιμυκητιακά φάρμακα που θεωρείται πως αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση μιας από τις σημαντικότερες απειλές προς τη δημόσια υγεία σήμερα: Την εμφάνιση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μολύνσεων.

Τα μικρόβια αυτά αποκαλούνται «superbugs» («υπερμικρόβια») και οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη χωρίς μέτρο χρήση των αντιβιοτικών σε νοσοκομεία, κλινικές αλλά και στη γεωργία. Είναι πιο επικίνδυνα για ανθρώπους με ανώριμα ή αποδυναμωμένα ανοσοποιητικά, όπως τα νεογνά και οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, οι διαβητικοί, οι άνθρωποι με αυτοάνοσα κλπ. Επιστήμονες προειδοποιούν πως εάν δεν αναπτυχθούν νέα φάρμακα και δεν μειωθεί η χρήση αντιμικροβιακών φαρμάκων, υπάρχει κίνδυνος να απειλήσουν και πιο υγιείς πληθυσμούς.

Το C. auris είναι ένα μόνο από δεκάδες επικίνδυνους οργανισμούς που έχουν αναπτύξει αυξημένες αντοχές στα φάρμακα. Άλλα στελέχη του μύκητα Candida δεν έχουν αναπτύξει σημαντικές αντοχές στα φάρμακα, μα πάνω από το 90% των μολύνσεων C.auris είναι ανθεκτικές σε τουλάχιστον ένα φάρμακο και το 30% είναι ανθεκτικά σε δύο ή και παραπάνω. Η Λιν Σόζα, αναπληρώτρια επιδημιολόγος της πολιτείας του Κονέκτικατ, λέει πως θεωρεί το C.auris ως την «κορυφαία απειλή» μεταξύ των ανθεκτικών μολύνσεων, καθώς είναι «πρακτικά ανίκητο και δύσκολο να εντοπιστεί». Σχεδόν οι μισοί των ασθενών πεθαίνουν μέσα σε 90 ημέρες, σύμφωνα με το CDC, ωστόσο ειδικοί ανά τον κόσμο δεν έχουν καταφέρνει να βρουν από πού προήλθε εξαρχής.

Το C.auris φαίνεται να εξαπλώνεται γρήγορα ανά τον κόσμο, παράλληλα με έναν «σιωπηλό πανικό» μεταξύ νοσοκομείων, αλλά και αρμόδιων κρατικών φορέων, που παρουσιάζονται διστακτικοί ως προς τη δημοσιοποίηση εξάρσεων ανθεκτικών μολύνσεων, για να μην τρομάξουν οι ασθενείς. Αρκετοί γιατροί εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για αυτή την κατάσταση. Ενδεικτικά, στα τέλη του Ιουνίου του 2016, σε ένα επιστημονικό άρθρο αναφέρθηκε «ξέσπασμα» με 50 κρούσματα C.auris στο Royal Brompton, το οποίο έκλεισε τη ΜΕΘ του για 11 ημέρες. Το νοσοκομείο παραδέχτηκε στη Daily Telegraph το πρόβλημα, ενώ αργότερα έγινε γνωστό πως τα κρούσματα ήταν 72, αν και κάποιοι από τους ασθενείς ήταν απλά φορείς. Ακόμα μεγαλύτερο ξέσπασμα έλαβε χώρα στη Βαλένθια της Ισπανίας, στο Hospital Universitari i Politècnic La Fe, με 372 άτομα να είναι φορείς και 85 να παρουσιάζουν μολύνσεις. Σύμφωνα με άρθρο στο Mycoses, το 41% των ασθενών που μολύνθηκαν πέθαναν εντός 30 ημερών. Σε δήλωσή του το νοσοκομείο είπε πως το C.auris δεν ήταν απαραίτητα ο λόγος του θανάτου των ασθενών. Στις ΗΠΑ έχουν αναφερθεί 587 περιπτώσεις κρουσμάτων C.auris, με 309 στη Νέα Υόρκη, 104 στο Νιου Τζέρσεϊ και 144 στο Ιλινόι. Τα συμπτώματα (πυρετός, πόνοι και κούραση) είναι συνηθισμένα, ωστόσο όταν κάποιος μολύνεται, ειδικά εάν η υγεία του δεν είναι ήδη σε καλή κατάσταση, μπορούν να είναι θανατηφόρα.

Όσον αφορά στην προέλευσή του, υπάρχουν διάφορες θεωρίες: Μία είναι πως οι ανθεκτικοί στα φάρμακα μύκητες αναπτύσσονται εξαιτίας της ευρείας χρήσης εντομοκτόνων στις καλλιέργειες, ενώ άλλη αποδίδει την ευθύνη στην υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η προέλευσή του παραμένει άγνωστη.