Τον τελευταίο καιρό, η έξαρση του νέου κορονοϊού μονοπωλεί το ενδιαφέρον και ήδη έχουμε κρούσματα και στην Ελλάδα. Μετά από περίπου δυόμιση μήνες, πολλά πράγματα δεν είναι ακόμη σαφή, ωστόσο ορισμένα φαίνεται να ξεκαθαρίζουν.

Έτσι, φαίνεται ότι

α) περίπου 80-90% των ασθενών νοσούν με ήπια συμπτωματολογία

β) περίπου 10-20% των ασθενών αναπτύσσουν ιογενή πνευμονία (πνευμονικά διηθήματα) και ενδέχεται να οδηγηθούν σε νοσηλεία στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

γ) από το ανωτέρω ποσοστό, περίπου 10% χάνουν τη ζωή τους (κυρίως ηλικιωμένα άτομα και άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας) και

δ) η συρροή στα νοσοκομεία σε περιόδους επιδημίας, ειδικά την περίοδο έξαρσής της, δεν είναι μία σωστή κίνηση άσχετα με το αν ενδέχεται να διαφύγουν ορισμένα σοβαρά περιστατικά–, καθώς είναι προτιμότερο ο ασθενής να παραμένει στο σπίτι, υπό εξ αποστάσεως (τηλεφωνική) ιατρική επίβλεψη, ελέγχοντας ανά τακτά διαστήματα με οξύμετρο το οξυγόνο του και μόνο όταν αυτό πέσει χαμηλά και αισθανθεί δύσπνοια να μεταβεί στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Η εξέλιξη της νόσου σε πανδημία δεν αποτελεί ένα καλό σενάριο και, στην περίπτωση που γίνει πραγματικότητα, σίγουρα θα δοκιμαστεί το παγκόσμιο σύστημα υγείας και κάθε σύστημα υγείας τοπικά.

Για τους ασθενείς, που πιθανώς έχουν μολυνθεί από τον νέο κορονοϊό και παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εκδώσει σχετική οδηγία με συστάσεις για την ασφαλή φροντίδα αυτών στο σπίτι τους. Η ηπιότητα των συμπτωμάτων μεταφράζεται ως χαμηλός πυρετός, βήχας, αδιαθεσία, ρινική καταρροή και πονόλαιμος, ενώ δε συμπεριλαμβάνονται άλλα βαρύτερα συμπτώματα, όπως λαχάνιασμα ή δυσκολία στην αναπνοή, παραγωγικός βήχας, γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία, εμετός, ή/και διάρροια και αλλαγές της νοητικής κατάστασης (π.χ. σύγχυση, λήθαργος). Επίσης, ασθενείς με χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες ή πνευμονοπάθειες, νεφρική ανεπάρκεια, ή ανοσοκατασταλμένοι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών και είναι προτιμότερο να μεταφέρονται στο νοσοκομείο.

Στις περιπτώσεις, όμως, που οι ασθενείς

α) παρουσιάζουν ήπια συμπτωματολογία

β) είναι συμπτωματικοί, αλλά δεν απαιτείται η νοσηλεία τους για περαιτέρω χρονικό διάστημα

γ) αντιμετωπίζουν αδυναμία παροχής υπηρεσιών ή επισφαλείς συνθήκες εντός του νοσοκομείου (π.χ. περιορισμένοι νοσοκομειακοί πόροι) ή, τέλος

δ) αρνούνται να νοσηλευτούν, μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι, δεχόμενοι την κατάλληλη φροντίδα και πάντα υπό τις οδηγίες και την (εξ αποστάσεως ή μη) επίβλεψη του ιατρού τους.

Έτσι, οι συστάσεις του Π.Ο.Υ. για μια σωστή φροντίδα του ασθενούς στο σπίτι είναι οι ακόλουθες:

Παραμονή του ασθενούς σε ένα καλά αεριζόμενο δωμάτιο.

Περιορισμός των μετακινήσεων του ασθενούς και ειδικά σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. κουζίνα, μπάνιο), τους οποίους αερίζουμε καλά.

Τα υπόλοιπα άτομα που ενδέχεται να συγκατοικούν με τον ασθενή χρειάζεται να χρησιμοποιούν διαφορετικό δωμάτιο από το δικό του. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, πρέπει να τηρείται απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου από τον άρρωστο (π.χ. ύπνος σε ξεχωριστά κρεβάτια).

Περιορισμός του αριθμού των ατόμων που φροντίζουν τον ασθενή. Ιδανικό θα ήταν να οριστεί ως φροντιστής ένα και μοναδικό υγιές άτομο, που δεν πάσχει από χρόνιες παθήσεις ή δεν είναι ανοσοκατασταλμένο.

Οι επισκέπτες δεν πρέπει να επιτρέπονται έως ότου ο ασθενής αναρρώσει πλήρως.

Τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών μετά από οποιαδήποτε επαφή με τον ασθενή ή το περιβάλλον του. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών θα πρέπει να ακολουθείται πριν και μετά την προετοιμασία του φαγητού, κατά τη διάρκειά του, μετά τη χρήση της τουαλέτας και όποτε τα χέρια φαίνονται βρώμικα (πλύσιμο με σαπούνι και νερό). Εάν, με γυμνό μάτι, τα χέρια δε φαίνεται να είναι λερωμένα, μπορείτε να απλώσετε κάποιο αλκοολούχο διάλυμα.

Όταν πλένετε τα χέρια σας με νερό και σαπούνι, είναι προτιμότερο να τα σκουπίζετε με χαρτοπετσέτες μιας χρήσης. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, χρησιμοποιήστε καθαρές πετσέτες και αντικαταστήστε τες όταν γίνονται υγρές.

Για να περιοριστούν οι αναπνευστικές εκκρίσεις, ο ασθενής είναι καλό να φορά, για όσο περισσότερο γίνεται, μια ιατρική μάσκα. Για όσους δεν μπορούν να την ανεχτούν, χρειάζεται να τηρούν με σχολαστικότητα κανόνες αναπνευστικής υγιεινής, π.χ. να καλύπτουν με χαρτομάντιλο το στόμα και τη μύτη όταν βήχουν ή φτερνίζονται και να απορρίπτουν το χαρτομάντιλο μετά τη χρήση του.

Ο φροντιστής πρέπει να φορά μάσκα η οποία να εφαρμόζει καλά στο στόμα και τη μύτη του όταν βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο με τον ασθενή. Δεν πρέπει να αγγίζονται οι μάσκες κατά τη χρήση τους. Για την αποφυγή άμεσης επαφής με σωματικά υγρά και περιττώματα, απαιτείται η χρήση γαντιών.

Καθημερινό πλύσιμο και απολύμανση όλων των επιφανειών με τις οποίες έχει επαφή ο ασθενής (π.χ. κομοδίνα, κεφαλή του κρεβατιού).

Πλύσιμο και απολύμανση του μπάνιου, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.

Πλύσιμο των ρούχων του ασθενούς, των σεντονιών και των πετσετών στους 60-90°C. Τοποθέτηση των μολυσμένων κλινοσκεπασμάτων και πετσετών σε ειδική θήκη στο πλυντήριο.

Κατά τον καθαρισμό ή τη χρήση των διάφορων επιφανειών, συνιστάται η χρήση γαντιών και προστατευτικού ρουχισμού.

Γάντια, μάσκες και άλλο άχρηστο υλικό που προκύπτει κατά τη διάρκεια της φροντίδας του ασθενούς τοποθετείται σε καλάθι με καπάκι προτού απορριφθεί.

Αποφυγή άλλων μορφών έκθεσης σε μολυσμένα αντικείμενα του άμεσου περιβάλλοντος του ασθενούς (όχι μοίρασμα οδοντόβουρτσας, τσιγάρων, μαγειρικών σκευών, ποτών, κ.ά.).